Cukrzyca typu 1 to bardzo wymagający towarzysz życia. Pojawia się i pozostaje do końca życia. Zmienia nie tylko życie chorego, ale też jego rodziny, bliskich, robi zamieszanie w przedszkolu czy szkole, w zajęciach pozalekcyjnych, w sporcie. Dotyka chyba wszystkiego wokół. W kuchni pojawia się waga, która staje się niezbędnym elementem spożywania posiłków. Wnosi zmiany do stylu odżywiania - często cała rodzina weryfikuje swoje nawyki i wprowadza tak ważne zdrowe odżywianie. W domu pojawia się szuflada bądź szafka na wszelkie akcesoria potrzebne w terapii. W lodówce specjalne miejsce na insulinę. Życie wymaga więcej zaplanowania, aktywności fizyczne wymagają przygotowania. Każde wyjście to konieczność zabrania ze sobą odpowiedniego wyposażenia.
Wokół nas jest wiele chorób przewlekłych, które po prostu widać. Choroba przewlekła u dziecka kojarzy się często z widocznym upośledzeniem, widocznymi skutkami ciężkiej choroby.
Dzieci i młodzież chorujące na ct1 nie mają na zewnątrz żadnych widocznych objawów. Chorobę można rozpoznać po akcesoriach, które dzieci mają przy sobie - np. pompie insulinowej, sensorach mierzących poziom glikemii. Można także zauważyć pomiary cukru wykonywane poprzez nakłucie palca, pobranie krwi i zmierzenie glukometrem. Kiedy chory stosuje terapię penami (nie pompą) można zobaczyć, jak podaje sobie zastrzyk z insuliny specjalną strzykawką w kształcie długopisu.
Rodzice dzieci chorujących na cukrzycę typu 1 to grupa czuwających w nocy. Kiedy dziecko idzie spać, rodzic włącza tryb nocnego czuwania.
Zaleceniem terapii są 2 nocne pomiary kontrolne glikemii. W zależności od stosowanego systemu pomiarów (sensory czy glukometr) - pomiar jest szybszy lub wolniejszy. W zależności od wyniku pomiaru można iść spać do kolejnego sprawdzenia, albo też nie - jeśli glikemia jest zbyt niska trzeba podać dziecku coś na dosłodzenie (specjalną glukozę lub np. sok), jeśli glikemia jest za wysoka należy podać dawkę korekcyjną insuliny. Oba te przypadki wymagają ponownego sprawdzenia glikemii - odpowiednio po ok. 15 minutach lub 1 godzinie.
Przespana noc rodzica dziecka z cukrzycą nie istnieje.
Cukrzyca typu 1 wiąże się z przeliczaniem - dużo w terapii jest liczb i liczenia. Każdy pacjent ma indywidualnie ustalone przeliczniki dawek doposiłkowej insuliny, różnią się one nawet w zależności od pory dnia . Aby podać odpowiednią dawkę insuliny do planowanego posiłku trzeba zważyć produkty posiadające węglowodany - obliczyć dla nich wartość wymienników węglowodanowych (ww). Ilość ww należy pomnożyć przez przelicznik insuliny i otrzymuje się ilość insuliny do podania. Ale to nie koniec, trzeba jeszcze zmierzyć poziom cukru we krwi i zależnie od wyniku skorygować wcześniej wyliczoną ilość insuliny (zarówno w górę jak i w dół). Tyle czy aż tyle? W każdym bądź razie bez matematyki ani rusz.
Cukrzycę dzieli się na cztery typy (wg. WHO):
- cukrzycę typu 1
- cukrzycę typu 2
- cukrzycę ciążową
- inne specyficzne typy cukrzycy
Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczną. W wyniku niszczenia przez autoprzeciwciała następuje uszkodzenie komórek beta trzustki wydzielających insulinę. W konsekwencji prowadzi to do całkowitego braku insuliny. Hormonu odpowiedzialnego za obniżenie poziomu glukozy we krwi. Do tej grupy należy również cukrzyca typu LADA. Najczęściej rozpoznawana jest u osób po 35. roku życia.
Cukrzyca typu 2 może mieć z kolei dwojakie podłoże. Po pierwsze może wynikać z insulinooporności komórek i tkanek. A po drugie może być skutkiem zbyt małego wytwarzania insuliny przez trzustkę.
Cukrzyca w ciąży może występować jako cukrzyca przedciążowa – gdy kobieta chorowała na cukrzycę przed ciążą lub jako hiperglikemia po raz pierwszy rozpoznana w trakcie ciąży - u kobiet, które wcześniej były zdrowe; wówczas najczęściej po porodzie ustępuje.
Trudno powiedzieć, że cukrzycę typu 1 leczymy. Słowo "leczyć" kojarzy się raczej z sytuacją, w której chory bierze leki, aby powrócić do zdrowia.
Postępowanie w przypadku cukrzycy typu 1 określa się mianem terapii, czyli procesu podawania leku - insuliny, która zastępuje tę nieprodukowaną już przez organizm chorego.
Cukrzyca typu 1 jest chorobą przewlekłą polegającą na autoimmunologicznym uszkodzeniu trzustki - nie produkuje ona insuliny – hormonu odpowiedzialnego za gospodarkę węglowodanową organizmu; warunkującego rozwój fizyczny dziecka i wykorzystanie energii.
Cukrzyca typu 1 często mylona jest z cukrzycą typu 2, której można zapobiec poprzez specjalną dietę.
Kiedy zdiagnozowana zostaje cukrzyca typu 1 jedyną terapią staje się podawanie insuliny, której organizm sam nie może już produkować.